Το μενού μας

Γενικά ο αστακός θεωρείται το εντυπωσιακότερο προσφερόμενο έδεσμα των πλουσιοτέρων μπουφέδων για όλες τις εποχές, σ΄ όλα τα μέρη του κόσμου. Σήμερα έχει καθιερωθεί παγκόσμια ως δείγμα της γαστρονομικής πολυτέλειας, ο "βασιλιάς των εδεσμάτων", όχι τόσο για τις πολύ γευστικές και θρεπτικές του αξίες, όσο για την φινέτσα του και την εξ αντιθέτου απαγορευτική του τιμή στις περισσότερες οικογένειες, καθώς και για την αμηχανία που προκαλεί στο τρόπο μαγειρικής του. Από διαιτητικής άποψης ο αστακός παρουσιάζει, (κατά βάρος), υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και σε μεταλλικά στοιχεία, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο είδος ψαριών ή θαλασσινών ζώων ξεπερνώντας ακόμα και τη θρεπτική αξία του γάλακτος, ειδικότερα σε ασβέστιο, λαμβανομένου υπόψη ότι μ΄ αυτά χτίζει το κέλυφός του, η δε θερμιδική του προσφορά περιορίζεται στα 90 cal/100 gr. Όσον αφορά την υπεροχή της γεύσης του, αυτή εκτιμάται περισσότερο όταν μαγειρευτεί ζωντανός και καταναλωθεί σκέτος. Ακριβό, γευστικό, θαλασσινό πιάτο, σερβίρεται συνηθέστερα βραστός. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι αστακοί συντηρούνται σε ενυδρεία των εστιατορίων για να μαγειρευτούν φρέσκοι. Κατά τη δεκαετία 1990-2000 ο αστακός άρχισε να σερβίρεται ευρύτατα σε ελληνικές ψαροταβέρνες σαν σπεσιαλιτέ ως αστακοσαλάτα, αστακομαγιονέζα, αστακομακαρονάδα, αστακό γεμιστό, αστακό μενταγιόν και διάφορες άλλες αστακο-παρουσιάσεις, καυχήματα των σεφ.

Oι γαρίδες έχουν ανοιχτό ροζ-σομόν χρώμα, δεν έχουν δαγκάνες και το κέλυφός τους δεν είναι ιδιαίτερα σκληρό. Στην αγορά υπάρχουν κυρίως κατεψυγμένες γαρίδες εισαγωγής, μπορείτε όμως να βρείτε και φρέσκιες γαρίδες ελληνικής παραγωγής. Oι γαρίδες χωρίζονται σε νούμερα, ανάλογα με το μέγεθός τους. Ξεκινώντας από τις γαρίδες νούμερο 0 (γνωστές και ως «γαρίδες Aτλαντικού»), οι οποίες είναι οι μεγαλύτερες (από 100 έως 120 γρ. η καθεμία), μικραίνουν σε μέγεθος όσο μεγαλώνει το νούμερο. Oι γαρίδες νούμερο 6 είναι οι πιο μικρές (10-15 γρ. η καθεμία), ενώ η τιμή τους είναι αντίστοιχη του μεγέθους. Eνδεικτικά αναφέρουμε ότι οι κατεψυγμένες γαρίδες ξεκινούν από 5 ευρώ και φτάνουν μέχρι 30 (οι μεγάλες), ενώ οι τιμές στις φρέσκιες κυμαίνονται ανάλογα με την επάρκειά τους στην αγορά. O πιο γνωστός τύπος ελληνικής γαρίδας είναι η «γάμπαρη» (ψαρεύεται στην Πρέβεζα, την Aλεξανδρούπολη και στον Πλαταμώνα). Έχει χαρακτηριστική όψη (ραβδώσεις σε καφετί και μπεζ χρώμα) και υπάρχει σχεδόν στα ίδια μεγέθη με τις άλλες (από 0 έως 5).

Λέγεται και αντζούγια· είναι γνωστό και με την τούρκική του ονομασία χαψί, είναι η αφύη των αρχαίων. Μήκος: το πολύ 20 εκ. Χρώμα: πρασινογάλαζο στη ράχη και στα πλευρά, η κοιλιά λευκή προς το ασημί, γυαλιστερή. Το σώμα στενόμακρο, το ρύγχος μακρύ, το πάνω σαγόνι του πιο μακρύ, εξέχει, το στόμα σκισμένο βαθειά ως πίσω απ’ τα μάτια και λοξεύει προς τα κάτω, δοντάκια μικρά και μυτερά, κανονικά. Ένα πτερύγιο στη ράχη, το θωρακικό χαμηλά, το κοιλιακό αντικρυστό με της ράχης εδρικό τρίγωνο και διχαλωτή ουρά. Ζει στις ζεστές περιοχές, κοπαδιαστά στον αφρό, την άνοιξη και το καλοκαίρι. Το χειμώνα μένει στο βυθό σε 100 και 200 μέτρα βάθος. Τρέφεται με μικροσκοπικά μαλακόστρακα και γόνο άλλων ψαριών. Πλησιάζει τις ακτές σιγά-σιγά όταν ζεσταίνουν οι καιροί, τ’ αυγά του πλέουν στην επιφάνεια με το πλαγκτόν. Υπάρχουν άφθονοι στα νερά μας, τους ψαρεύουν από τέλη Αυγούστου και πέρα όταν δουλεύουν οι τράτες, επίσης και με γρι-γριά. Το κρέας τους είναι πολύ νόστιμο, το κεφάλι θέλει πέταμα επειδή κάπως πικρίζει.

Μήκος: 0,30-0,50 η κοινή και 0,15-0,20 η κίτρινη. Χρώμα: καφετί ανοιχτό, γκριζοπράσινο η μεγάλη με καστανές κηλίδες σκόρπιες και μια μαύρη σειρά χαρακτηριστική στην άκρια του θωρακικού πτερυγίου τής πάνω πλευράς, η μικρή κιτρινωπή, με πιο μικρές κηλίδες σκούρες γκρίζες. Το σώμα τους είναι πλατυκωτό. Γεννιούνται σε σχήμα όπως των ψαριών συνηθισμένο μακρουλό, με μάτια κανονικά στις δυο πλευρές του κεφαλιού. Μεγαλώνοντας αρχίζουν να κολυμπούνε πλαγιαστά, σέρνονται στο βυθό, χώνονται στην άμμο, στη λάσπη και λίγο-λίγο το ένα μάτι μετατοπίζεται απ’ τη μια πλευρά κοντά στο άλλο, στη δεξιά πλευρά στις γλώσσες, σε άλλα παρόμοια είδη αριστερά, το κάτω μέρος μένει τυφλό. Γίνεται δηλαδή προσαρμογή σύμφωνα με τον τρόπο ζωής, καθώς κυνηγούν τα διάφορα καρκινοειδή, μαλάκια, σκουλίκια, μικρά ψάρια πάνω στην άμμο. Τις προστατεύει συγχρόνως ο χρωματικός μιμητισμός, η επάνω πλευρά τους παίρνει χρώμα παρόμοιο με το βυθό και με το περιβάλλον. Το δέρμα της τραχύ, με λέπια μικρά και σκληρά. Ζούνε σε βαθειά νερά, 80 μ. και πάνω, γεννούνε το χειμώνα, τα αυγά τους πλέουν στην επιφάνεια και αποτελούν μέρος του πλαγκτού. Ψαρεύονται με δίχτυα, τη νύχτα με καμάκι πυροφάνι. Το κρέας τους είναι άσπρο πολύ νόστιμο

Συγγενεύει με τη σάλπα, το σπάρο, το σαργό κ.ά. Μήκος: 0,20-0,35 μ. Χρώμα: γκριζογαλάζιο στη ράχη, πιο ανοιχτό προς το ασημί στα πλευρά και στην κοιλιά, γυαλιστερό. Πίσω από τα μάτια αρχίζουν 4 κίτρινες γραμμές και τελειώνουν στη ρίζα της ουράς. Η πλευρική γραμμή σκούρα καφετιά. Το κεφάλι της γόπας έχει ύψος όσο περίπου το 1/4 του μήκους, τα μάτια της είναι πολύ μεγάλα, σχεδόν το μισό ύψος του κεφαλιού γι’ αυτό και ονομάστηκε βόωψ από την αρχαία λέξη βοώπις δηλαδή μάτι σαν του βωδιού. Το ρύγχος της στρογγυλεύει, το στόμα της γυριστό λίγο προς τα πάνω. Έχει στην απάνω σιαγόνα κοπτήρες και στην κάτω κυνόδοντες αν και είναι φυτοφάγο ψάρι. Ζουν κοπαδιαστά σε βραχώδεις ακτές και σε φυκιάδες, είναι άφθονες στις ελληνικές θάλασσες. Τις ψαρεύουν οι τράτες, τα γρι-γριά, καθώς και με τσαπαρί, με καθετή. Το χειμώνα είναι παχειές και πιο νόστιμες. Οι αυγωμένες ψαρεύονται Απρίλη και Μάη.

Συγγενεύει με το σκουμπρί, πολλοί δεν τους ξεχωρίζουν. Μήκος: 45-50 εκ. και τα δύο είδη. Χρώμα: γαλαζοπράσινη ράχη, πολύ γυαλιστερή με σκόρπιες, λεπτές μισοκυκλικές γραμμές καθώς και μια πιτσιλωτή σ’ όλο το μάκρος του σε πλευρό· μάτια γαλάζια πολύ σκούρα, η κοιλιά του ασπρουδερή. Το σώμα του έχει σχεδόν κυκλική τομή, ανάμεσα στα μάτια μια στενή λουρίδα στην περιοχή του κρανίου είναι διάφανη, φαίνονται από μέσα τα οπτικά νεύρα. Τα λέπια του είναι πιο μεγάλα στο θώρακα παρά στο υπόλοιπο σώμα του. Μέσα στη σωματική του κοιλότητα έχει νηκτική κύστη αρκετά μεγάλη που συνδέεται με το πεπτικό του σύστημα. Διαφορές με το σκουμπρί που διακρίνονται αμέσως: Οι γραμμές στη ράχη του σκουμπριού είναι πολύ έντονες, σκούρες και κυματιστές, όχι πιτσιλωτές. Η λουρίδα του κρανίου είναι σκούρα, καθόλου διάφανη. Δεν έχει νηκτική κύστη. Έχουν ίδιες συνήθειες, είναι ψάρια πελαγίσια, κυνηγούν κοπαδιαστά μικρόψαρα καθώς και τα κοπάδια της σαρδέλας που είναι η καλύτερή τους τροφή. Είναι άφθονοι στην Ανατολική Μεσόγειο, τους ψαρεύουν τα γρι-γριά, οι ανεμότρατες, πιάνονται και με συρτή και με τσαπαρί, κάπως ανοιχτά απ’ την ακτή. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο είναι αυγωμένοι και ολόπαχοι, τους λένε τότε και λιπαρίτες, τους παστώνουνε, οι άπαχοι ανοιξιάτικοι ξεραίνονται όπως και τα σκουμπριά, είναι οι γνωστοί τσίροι.

Με πρώτη ματιά μοιάζει με τον κέφαλο αλλά ξεχωρίζει εύκολα γιατί το στόμα του είναι μεγάλο, φτάνει κάτω απ’ τα μάτια όπως όλων των σαρκοφάγων ψαριών. Μήκος: φτάνει και 1 μέτρο, βάρος ως 7 κιλά. Χρώμα: θαμπό γκρίζο στη ράχη, ασημί στα πλευρά και λευκό στην κοιλιά. Τα πιο νεαρά έχουν μαύρες κηλίδες που όσο μεγαλώνουν ξεθωριάζουν. Το σώμα του έχει σχήμα στενό και μακρύ υδροδυναμικό, τα λέπια του είναι μικρά και λεπτά, κτενοειδή, σκεπάζουν και το κεφάλι. Τα δυο ραχιαία πτερύγια είναι κοντά το ένα με το άλλο, το πρώτο έχει 7-9 αγκαθωτές ακτίνες, το δεύτερο 1 μόνο αγκαθωτή και κάπου 15 μαλακές. Τα κοιλιακά πτερύγια φυτρώνουν απ’ τη θωρακική περιοχή. Τα βραγχιακά επικαλύμματα καταλήγουν προς τα πίσω σε 2 αγκάθια. Είναι αφρόψαρο, τρώει αθερίνες κι άλλα κοπαδιαστά ψάρια καθώς και καρκινοειδή του βυθού. Γεννά τ’ αυγά του απ’ τον Ιανουάριο ως το Μάρτιο, τ’ αποθέτει σε ξέρες, αναζητά και γλυκά νερά. Τ’ αυγά του επιπλέουν στην επιφάνεια. Ψαρεύεται με χοντρό πεταχτάρι, με καλαμίδι, με συρτή δολωμένη ζωντανή σαρδέλα καθώς και με τη ζόκα όπου υπάρχουνε ρεύματα. Το κρέας του εξαιρετικό.

Με πρώτη ματιά μοιάζει με τον κέφαλο αλλά ξεχωρίζει εύκολα γιατί το στόμα του είναι μεγάλο, φτάνει κάτω απ’ τα μάτια όπως όλων των σαρκοφάγων ψαριών. Μήκος: φτάνει και 1 μέτρο, βάρος ως 7 κιλά. Χρώμα: θαμπό γκρίζο στη ράχη, ασημί στα πλευρά και λευκό στην κοιλιά. Τα πιο νεαρά έχουν μαύρες κηλίδες που όσο μεγαλώνουν ξεθωριάζουν. Το σώμα του έχει σχήμα στενό και μακρύ υδροδυναμικό, τα λέπια του είναι μικρά και λεπτά, κτενοειδή, σκεπάζουν και το κεφάλι. Τα δυο ραχιαία πτερύγια είναι κοντά το ένα με το άλλο, το πρώτο έχει 7-9 αγκαθωτές ακτίνες, το δεύτερο 1 μόνο αγκαθωτή και κάπου 15 μαλακές. Τα κοιλιακά πτερύγια φυτρώνουν απ’ τη θωρακική περιοχή. Τα βραγχιακά επικαλύμματα καταλήγουν προς τα πίσω σε 2 αγκάθια. Είναι αφρόψαρο, τρώει αθερίνες κι άλλα κοπαδιαστά ψάρια καθώς και καρκινοειδή του βυθού. Γεννά τ’ αυγά του απ’ τον Ιανουάριο ως το Μάρτιο, τ’ αποθέτει σε ξέρες, αναζητά και γλυκά νερά. Τ’ αυγά του επιπλέουν στην επιφάνεια. Ψαρεύεται με χοντρό πεταχτάρι, με καλαμίδι, με συρτή δολωμένη ζωντανή σαρδέλα καθώς και με τη ζόκα όπου υπάρχουνε ρεύματα. Το κρέας του εξαιρετικό.

Με πρώτη ματιά μοιάζει με τον κέφαλο αλλά ξεχωρίζει εύκολα γιατί το στόμα του είναι μεγάλο, φτάνει κάτω απ’ τα μάτια όπως όλων των σαρκοφάγων ψαριών. Μήκος: φτάνει και 1 μέτρο, βάρος ως 7 κιλά. Χρώμα: θαμπό γκρίζο στη ράχη, ασημί στα πλευρά και λευκό στην κοιλιά. Τα πιο νεαρά έχουν μαύρες κηλίδες που όσο μεγαλώνουν ξεθωριάζουν. Το σώμα του έχει σχήμα στενό και μακρύ υδροδυναμικό, τα λέπια του είναι μικρά και λεπτά, κτενοειδή, σκεπάζουν και το κεφάλι. Τα δυο ραχιαία πτερύγια είναι κοντά το ένα με το άλλο, το πρώτο έχει 7-9 αγκαθωτές ακτίνες, το δεύτερο 1 μόνο αγκαθωτή και κάπου 15 μαλακές. Τα κοιλιακά πτερύγια φυτρώνουν απ’ τη θωρακική περιοχή. Τα βραγχιακά επικαλύμματα καταλήγουν προς τα πίσω σε 2 αγκάθια. Είναι αφρόψαρο, τρώει αθερίνες κι άλλα κοπαδιαστά ψάρια καθώς και καρκινοειδή του βυθού. Γεννά τ’ αυγά του απ’ τον Ιανουάριο ως το Μάρτιο, τ’ αποθέτει σε ξέρες, αναζητά και γλυκά νερά. Τ’ αυγά του επιπλέουν στην επιφάνεια. Ψαρεύεται με χοντρό πεταχτάρι, με καλαμίδι, με συρτή δολωμένη ζωντανή σαρδέλα καθώς και με τη ζόκα όπου υπάρχουνε ρεύματα. Το κρέας του εξαιρετικό.

Χρώμα: γκριζοπράσινη και γκριζογάλανη ράχη, ασημόλευκη κοιλιά. Το σώμα του είναι στρογγυλό και παχύ, τα μάτια του μεγάλα, κεφάλι και ρύγχος πολύ μακρύ, κάτω σαγόνι εξέχει. Τα δυο ραχιαία πτερύγια απέχουν πολύ το ένα από το άλλο. Το πρώτο έχει 5 ακτίνες αγκαθωτές και ανοίγει σα βεντάλια. Τα κοιλιακά πτερύγια πιο μπρος απ’ τα ραχιαία, το εδρικό ακριβώς κάτω απ’ το δεύτερο ραχιαίο. Η ουρά διχαλωτή. Η πλευρική γραμμή πολύ καθαρά γραμμένη σ’ όλο το μάκρος του. Οι λούτσοι ψαρεύονται το φθινόπωρο με συρτή δολωμένη με ζωντανό ψάρι, πολύ συχνά ζαργάνα και με δίχτυα. Το κρέας τους άφθονο και πολύ νόστιμο.

Συγγενεύει με το σπάρο και με το σαργό κ.ά. Μήκος: 20-30 εκ. Χρώμα: στη ράχη ασημοκάστανο ή ασημογάλαζο, ασημί στα πλευρά και στην κοιλιά με 10 περίπου πολύ ψιλές, μακρουλές γραμμές γκριζόμαυρες. Όταν ερεθίζεται το χρώμα του σκουραίνει προς το καφέ και βαθύ μενεξεδί. Στη ρίζα της ουράς έχει μια πλατειά μαύρη ταινία, σχεδόν κλειστή σα δαχτυλίδι ανάμεσα σε δυο άσπρες πιο στενές. Το σώμα του είναι αρκετά φαρδύ στη μέση, τα μάτια του μεγάλα με διάμετρο σχεδόν το μισό ύψος του κεφαλιού, το στόμα του λοξό με λεπτά χείλια και μόνο κοπτήρες μπροστά χωρίς άλλα δόντια. Τα μελανούρια είναι φυτοφάγα, ζούνε σε νερά καθαρά και βαθειά, τριγυρίζουν κατά μικρά κοπάδια στο βυθό σε αμμούδες και φυκιάδες και κοντά σε βράχους της ακτής. Τα πιο νεαρά ανεβαίνουν στον αφρό, στη ζώνη της κυματωγής εκεί που σπα το κύμα. Ψαρεύονται με παραγάδια και δίχτυα ή από στεριάς, με αρμίδι και μαλάγρα, με φελλά και κιούρτους τα πιο μικρά. Το κρέας τους πολύ νόστιμο.

Συγγενεύει με τον κρανιό και το σκιό ή σικιό. Μήκος: 30 ως 50 εκ. Χρώμα: σκούρα σταχτιά ράχη, ασημόλευκη κοιλιά, με γραμμές λοξές κυματοειδείς που χρυσίζουν στα πλευρά, με άσπρα και μαύρα ενδιάμεσα στίγματα. Το σώμα του είναι αρκετά φαρδύ, τα κοιλιακά πτερύγια και το εδρικό μαύρα με λευκό περιθώριο, τα δυο ραχιαία και η ουρά επίσης σκούρα και μαλακιά, κυματίζουν αργά σα μεταξωτά. Το πρώτο είναι σχεδόν τριγωνικό και το δεύτερο ίσιο μονοκόμματο φτάνει ως την ουρά. Η πλευρική γραμμή καμπυλώνει στο μέσον του σώματος. Τα μυλοκόπια ζούνε κατά μικρές ομάδες, σε μέτριο βάθος 5-10 μ., τρώνε καρκινοειδή, σκουλίκια κλπ., στην άμμο και ανάμεσα σε πέτρες. Ψαρεύονται με παραγάδια και δίχτυα. Εύκολα προσαρμόζονται στα ενυδρεία. Το κρέας τους πολύ νόστιμο.

Χρώμα: ράχη γκριζοπράσινη, κοιλιά πιο ανοιχτή με μια ταινία κάπως πιο σκούρα γαλάζια στα πλευρά. Το σώμα της είναι συμπιεσμένο, τα λέπια στρογγυλά και μεγάλα, η πλευρική γραμμή απ’ τα βραγχιακά επικαλύμματα ως τη βάση της ουράς πιάνει περίπου 30 λέπια. Το μοναδικό ραχιαίο πτερύγιο αρχίζει πιο μπρος απ’ το πρώτο κοιλιακό, η ουρά διχαλωτή. Τα μάτια μεγάλα με χοντρό, κάθετο βλέφαρο, το στόμα λοξό, προς τα κάτω. Η σαρδέλα γεννά Νοέμβριο ως Απρίλιο και Μάιο, τ’ αυγά της πλέουν στην επιφάνεια με το πλαγκτόν. Υπάρχουν πολλές στα νερά μας, τις κυνηγούν τα μεγαλύτερα ψάρια και τις δεκατίζουν όπως κολυμπούνε κοπαδιαστά στον αφρό. Ψαρεύονται την άνοιξη ως τον Οκτώβριο, το κρέας τους πολύ νόστιμο, με κόκκαλα μαλακά, σε πολλά μέρη τις παστώνουνε.

Η σκορπίνα και ο σκορπιός λέγονται και χάφτες. Μήκος: η σκορπίνα ως 50 εκ., ο σκορπιός 15-30 εκ. Χρώμα: η σκορπίνα κιτρινοκόκκινο ζωηρό με σκούρες σκόρπιες κηλίδες. Ο σκορπιός καφεδής σκούρος και καστανός με κιτρινωπές κηλίδες, μαύρη ουρά. Το κεφάλι τους είναι πολύ μεγάλο, σχεδόν 1/3 του σώματος, με πολλές προεξοχές, αγκάθια στα μάγουλα και στα βραγχιακά επικαλύμματα, η σκορπίνα περισσότερες απ’ το σκορπιό, έχει γένι και στο πηγούνι, κεραίες στο κεφάλι, τα λέπια της πιο τραχιά, οι άκριες τους αγκαθωτές. Του σκορπιού τα λέπια είναι πιο λεπτά, πιο αραιά και πίσω απ’ τα θωρακικά του πτερύγια, μια μικρή τριγωνική επιφάνεια δεν έχει καθόλου. Τα πτερύγια της ράχης τους έχουν μπροστινές σκληρές ακτίνες και πίσω μαλακές. Η πιο μακριά σκληρή έχει στη βάση της αδένα με δηλητήριο αρκετά δυνατό. Η ουρά τους στρογγυλή. Ζούνε σε πέτρες και βράχια, είναι απ’ τα κυριότερα πετρόψαρα στα ελληνικά νερά, σε βάθος 20 ως 50 μέτρα, κυνηγούνε πολύ τις μαρίδες, τα καβουράκια και τα παρόμοια. Γεννούνε Μάιο έως τέλη Αυγούστου αυγά πλαγκτονικά. Ψαρεύονται με δίχτυα και παραγάδια, το ξεψάρισμα και το ξεαγκίστρωμά τους θέλει προσοχή, το κέντρισμά τους πονά πολύ (όχι σαν της δράκαινας) και μπορεί να φέρει πυρετό κι άλλες ενοχλήσεις. Το κρέας τους άσπρο και νόστιμο. Υπάρχει και κοκκινόμαυρος σκορπιός με κιτρινωπά στίγματα, ζει σε αμμουδερό βυθό, δεν μεγαλώνει παραπάνω από 15-18 εκ. (scorpena notata). Έχει λίγες προεξοχές στο κεφάλι, τ’ αγκάθια του πολύ φαρμακερά, οι ψαράδες τον λένε και γαρούφαλο, το κρέας του λιγοστό, κατάλληλος για σούπα.

Είναι ένα μεγάλο είδος της οικογένειας των σολομοειδών, με μέγιστο μήκος 1,5 μέτρο και μέγιστο βάρος 47 κιλά. Το μέσο μήκος του είναι 40 εκατοστά. Έχει επίμηκες σώμα. Τα σαγόνια φτάνουν μέχρι κάτω από το μάτι. Πριν την αναπαραγωγή το σαγόνι γίνεται έντονα αγκιστρωτό. Η ράχη του έχει καφέ ή πράσινο/μπλε χρώμα, τα πλευρά είναι ασημί και η κοιλιά είναι λευκή. Πάνω από την πλευρική γραμμή στα πλευρά υπάρχουν στίγματα με σχήμα Χ. Όταν οι σολομοί βρίσκονται στο γλυκό νερό τα πλευρά τους είναι πρασινωπά ή καφέ, μαζί με κόκκινο ή πορτοκαλί και με μεγάλες μαύρες κηλίδες

Είναι ένα μεγάλο είδος της οικογένειας των σολομοειδών, με μέγιστο μήκος 1,5 μέτρο και μέγιστο βάρος 47 κιλά. Το μέσο μήκος του είναι 40 εκατοστά. Έχει επίμηκες σώμα. Τα σαγόνια φτάνουν μέχρι κάτω από το μάτι. Πριν την αναπαραγωγή το σαγόνι γίνεται έντονα αγκιστρωτό. Η ράχη του έχει καφέ ή πράσινο/μπλε χρώμα, τα πλευρά είναι ασημί και η κοιλιά είναι λευκή. Πάνω από την πλευρική γραμμή στα πλευρά υπάρχουν στίγματα με σχήμα Χ. Όταν οι σολομοί βρίσκονται στο γλυκό νερό τα πλευρά τους είναι πρασινωπά ή καφέ, μαζί με κόκκινο ή πορτοκαλί και με μεγάλες μαύρες κηλίδες

Είναι ίδια οικογένεια με το σπάρο, το σκαθάρι κλπ. Μήκος: από 50 εκ. ως 1 μ. Χρώμα: ράχη ασημιά που γαλαζώνει κάπως όσο είναι μικρές, οι μεγάλες ανοιχτό καστανό που ροδίζει, με αραιές κηλίδες γαλανές στα πλευρά. Η κοιλιά λευκή προς το ασημί. Το κεφάλι πιο καμπυλωτό στις μεγάλες αρσενικές, το στόμα μεγάλο, με χοντρά χείλια, δόντια μικρά προς τα μέσα και 5-6 κυνόδοντες, πολύ μυτερούς και δυνατούς, κόβουνε τη σμέρνα με μια δαγκωματιά. Το ραχιαίο πτερύγιο είναι μονοκόμματο με ακτίνες μπροστινές αγκαθωτές και πίσω μαλακές, το θωρακικό μακρύ φτάνει πάνω απ’ την αρχή του εδρικού, η ουρά διχαλωτή ανοιχτή σα μισοφέγγαρο. Είναι ψάρι σαρκοφάγο, τρέφεται με ψαράκια μικρά, κυνηγά πολύ τις αθερίνες, ορμά από κάτω προς τα πάνω μέσα στο κοπάδι και τις δεκατίζει. Ζει σε καθαρά νερά, σε ξέρες πελαγίσιες, 1-2 μίλια ανοιχτά, σε βάθος 20-40 μ. Ψαρεύεται με παραγάδια και δίχτυα και με συρτή όλο το χρόνο, είναι πιο άφθονη το καλοκαίρι. Το κρέας της εξαιρετικό.

Χρώμα: η ράχη ανοιχτή γκρίζα λαμπερή, ασημόχρωμα πλευρά με μακρουλές αχνές καστανές και κιτρινωπές γραμμές έχει μια πλατειά χρυσή κοντυλιά, το «φρύδι» της (χρυσόφρυς η αρχαία ονομασία της) που ενώνει τα μάτια και μια κηλίδα καστανόμαυρη πίσω απ’ τα βραγχιακά επικαλύμματα. Το σώμα της συμπιεσμένο, η ράχη ψηλή, καμπυλωτή, λεπτός ο μίσχος της ουράς. Το κεφάλι φαίνεται κυρτό απ’ το πλάι, σχεδόν κάθετο απ’ τα μάτια ως το στόμα. Έχει μυτερούς κοπτήρες και στα δύο σαγόνια, 4-5 χοντρούς και δυνατούς σαν κυνόδοντες ενήλικου ανθρώπου. Το ραχιαίο πτερύγιο μονοκόμματο, το πρώτο κοιλιακό παράλληλο με το θωρακικό, η ουρά διχαλωτή. Οι μικρές τσιπούρες ζούνε κατά ομάδες, οι μεγάλες μοναχικά σε βράχους αλλά και φυκιάδες, κυνηγούς μαλάκια και καρκινοειδή, τσακίζουν και τα σκληρά όστρακα με πολύ μεγάλη ευκολία, την άνοιξη τρώνε και φύκια, γεννούνε τον Οκτώβριο έως τέλη Δεκεμβρίου. Στο Μεσολόγγι, τις μικρές τσιπούρες τις λένε λύγδες και τις παστώνουν, ενώ τις τσιπούρες μεσαίου μεγέθους τις λένε και μαρίδες. Τις ψαρεύουνε με καθετή και με ζόκα τη νύχτα το χειμώνα με φεγγάρι, σε ρηχά νερά και με το καλαμίδι από στεριάς, επίσης με παραγάδια. Το κρέας τους εξαιρετικό.

Χρώμα: η ράχη ανοιχτή γκρίζα λαμπερή, ασημόχρωμα πλευρά με μακρουλές αχνές καστανές και κιτρινωπές γραμμές έχει μια πλατειά χρυσή κοντυλιά, το «φρύδι» της (χρυσόφρυς η αρχαία ονομασία της) που ενώνει τα μάτια και μια κηλίδα καστανόμαυρη πίσω απ’ τα βραγχιακά επικαλύμματα.

Χρώμα: η ράχη ανοιχτή γκρίζα λαμπερή, ασημόχρωμα πλευρά με μακρουλές αχνές καστανές και κιτρινωπές γραμμές έχει μια πλατειά χρυσή κοντυλιά, το «φρύδι» της (χρυσόφρυς η αρχαία ονομασία της) που ενώνει τα μάτια και μια κηλίδα καστανόμαυρη πίσω απ’ τα βραγχιακά επικαλύμματα. Το σώμα της συμπιεσμένο, η ράχη ψηλή, καμπυλωτή, λεπτός ο μίσχος της ουράς. Το κεφάλι φαίνεται κυρτό απ’ το πλάι, σχεδόν κάθετο απ’ τα μάτια ως το στόμα. Έχει μυτερούς κοπτήρες και στα δύο σαγόνια, 4-5 χοντρούς και δυνατούς σαν κυνόδοντες ενήλικου ανθρώπου. Το ραχιαίο πτερύγιο μονοκόμματο, το πρώτο κοιλιακό παράλληλο με το θωρακικό, η ουρά διχαλωτή. Οι μικρές τσιπούρες ζούνε κατά ομάδες, οι μεγάλες μοναχικά σε βράχους αλλά και φυκιάδες, κυνηγούς μαλάκια και καρκινοειδή, τσακίζουν και τα σκληρά όστρακα με πολύ μεγάλη ευκολία, την άνοιξη τρώνε και φύκια, γεννούνε τον Οκτώβριο έως τέλη Δεκεμβρίου. Στο Μεσολόγγι, τις μικρές τσιπούρες τις λένε λύγδες και τις παστώνουν, ενώ τις τσιπούρες μεσαίου μεγέθους τις λένε και μαρίδες. Τις ψαρεύουνε με καθετή και με ζόκα τη νύχτα το χειμώνα με φεγγάρι, σε ρηχά νερά και με το καλαμίδι από στεριάς, επίσης με παραγάδια. Το κρέας τους εξαιρετικό.

Συγγενεύει με το λυθρίνι και τη συναγρίδα. Μήκος: 30-70 εκ. Χρώμα: η ράχη και τα πλευρά χρυσοκοκκινίζουν, η κοιλιά του ασημόλευκη, με σκόρπια γαλανά στίγματα ψηλά στα πλευρά. Το σώμα του θρεμένο, το κεφάλι στρογγυλεύει στο μέτωπο, απ’ το μάτι και κάτω, τ’ αρσενικά –κορωνάτα– δείχνουν πλάγια όψη σχεδόν κοφτή. Απ’ τα τριγωνικά μπροστινά δόντια της πάνω και της κάτω σιαγόνας τα 4 ή τα 6 είναι μακριά και μυτερά σαν κυνόδοντες, τα πλαϊνά είναι στρογγυλεμένα σαν τραπεζίτες, σχηματίζουν δύο σειρές στην επάνω σιαγόνα. Το ραχιαίο πτερύγιο μονοκόμματο, το θωρακικό αντικρυστό με το πρώτο κοιλιακό και αρκετά μακρύ. Μια ποικιλία, pagrus ehrenbergi, ξεχωρίζει απ’ το ραχιαίο πτερύγιό του με τις πρώτες ακτίνες πιο μακριές και προέκταση λεπτή σαν κεραία. Ουρά διχαλωτή. Τα λέπια του χοντρά και μεγάλα. Ζει σε 20 ως 200 μέτρα βάθος, σε καθαρά νερά και σε πελαγίσιες ξέρες, όπου γεννά τ’ αυγά του από τέλη Μαΐου ως τον Ιούλιο. Τρώει μαλακόστρακα, συντρίβει εύκολα και τα πιο σκληρά με τους τραπεζίτες του, κυνηγά και ψάρια πιο μικρά, του αφρού και του βυθού. Υπάρχουν πολλά στο Αιγαίο, τα ψαρεύουνε με παραγάδια, με δίχτυα ειδικά, καθώς και με ζόκα και με συρτή του βυθού. Το κρέας του άφθονο και νόστιμο.